menu
27 października 2023

Budowa kolana, stawu kolanowego. Zrozum swoje ciało

Staw kolanowy to jeden z najbardziej skomplikowanych i jednocześnie najbardziej obciążanych stawów w naszym ciele. Jego budowa jest kluczem do zrozumienia, jak funkcjonuje nasze kolano i jak dbać o jego zdrowie. Zapraszam do krótkiego przewodnika po anatomii stawu kolanowego.

Budowa kolana, stawu kolanowego. Zrozum swoje ciało

Kości tworzące staw kolanowy

Staw kolanowy łączy trzy kości: kość udową, piszczelową oraz rzepkę. Rzepka działa jak tarcza chroniąca przednią część stawu i umożliwiająca płynne ruchy zginania i prostowania nogi. Warto w tym miejscu wspomnieć o szczególnej roli rzepki w stawie kolanowym. Rzepka to mała trójkątna kość tzw. Trzeszczka stawowa największa w ludzkim organizmie. Znajduje się w przedniej części stawu kolanowego pomiędzy końcem dystalnym kości udowej, a początkiem kości piszczelowej. Pełni bardzo istotną rolę w stawie.


  • Mechanicznie działa jak dźwignia zwiększając siłę działania mięśnia czworogłowego uda podczas prostowania kolana.
  • Chroni przednią wewnętrzną część kolana przed urazami
  • Rzepka pomaga także rozprowadzić obciążenia w stawie równomiernie na kość piszczelową i udową dzięki temu naciski i tarcie chrząstki stawowej się zmniejsza.

Ze względu na swoją istotną funkcję, często jest przyczyną dolegliwości pacjentów.


budowa stawu kolanowego


Chrząstka stawowa

Chrząstka stawowa pokrywa powierzchnie kości w stawie kolanowym, zapewniając im gładkość i chroniąc przed tarciem. Chrząstkę stawową dzielimy na włóknistą – jest delikatniejsza w głębszej warstwie, oraz od zewnątrz chrząstka szklista – bardzo twarda i wytrzymała. Z wiekiem lub w wyniku urazów chrząstka może ulec zniszczeniu, prowadząc do bólu i ograniczenia ruchomości.


Więzadła

W stawie kolanowym znajdują się cztery główne więzadła: więzadło krzyżowe przednie, więzadło krzyżowe tylne, więzadło poboczne przyśrodkowe i więzadło poboczne boczne. Więzadła te stabilizują staw, zapobiegając jego nadmiernym ruchom.



Łąkotki

Łąkotki to specyficzne struktury chrzęstno-włókniste w kształcie półksiężyca, zlokalizowane w stawie kolanowym. Pełnią one kluczową rolę w rozkładaniu ciężaru ciała i zmniejszaniu tarcia podczas ruchu, działając jak amortyzatory między kością udową a piszczelową. Oprócz funkcji amortyzacyjnej, łąkotki wpływają na integralność strukturalną kolana, zwłaszcza podczas napięć i skręceń.


Łąkotki mają specyficzną budowę. Są to twory z włóknisto-chrzęstnej tkanki, które są wklęsłe na górze i płaskie na dole, przymocowane do małych zagłębień (dołów) między kłykciami kości piszczelowej. Ich ukrwienie odbywa się z obrzeża do środka, z tym, że środek łąkotki jest pozbawiony unaczynienia w wieku dorosłym, co prowadzi do ograniczonej zdolności gojenia się.


Łąkotki dzielą części obwodowe jamy stawowej kolana na dwa piętra, co jest istotne dla mechaniki ruchu stawu. W górnym piętrze odbywają się ruchy zgięcia, natomiast w dolnym - prostowania. W wyprostowanym stawie kolanowym łąkotki wydłużają się i zwężają, co jest istotne dla ich funkcji amortyzującej. Uszkodzenia łąkotek zwykle dotyczą łąkotki przyśrodkowej i mogą prowadzić do utrudnień w prostowaniu kolana, na przykład podczas chodzenia po górach lub schodach.



Torebka stawowa - błona maziowa i płyn stawowy

Torebka stawowa to struktura anatomiczna otaczająca staw, pełni kluczową rolę w jego funkcjonowaniu i ochronie. Torebka stawowa składa się z dwóch głównych warstw:


  • Błony włóknistej - Jest to zewnętrzna, grubsza warstwa torebki stawowej. Składa się głównie z gęstej tkanki łącznej i otacza staw, zapewniając stabilność i ochronę struktur stawu kolanowego przed urazami zewnętrznymi.
  • Błony maziowej - Jest to wewnętrzna, cieńsza warstwa torebki. Wyściela wnętrze torebki stawowej i jest odpowiedzialna za produkcję płynu stawowego, który nawilża, odżywia chrząstkę stawową oraz więzadła i zmniejsza tarcie między powierzchniami stawowymi.

rtg kolana

Artykuł stanowi jedynie zarys anatomii kolana .

Kolano będąc skomplikowaną strukturą anatomiczną często ulega urazom i zwyrodnieniom. Takim jak np. Torbiel Bakera.

Dbaj o swoje kolana i pamiętaj, że regularne ćwiczenia i wizyty u fizjoterapeuty mogą pomóc w utrzymaniu ich w dobrej kondycji.


Więcej artykułów

Teleporady lekarskie
Teleporady lekarskie
Teleporady, czyli świadczenia zdrowotne udzielane na odległość, które pojawiły się w naszym kraju wraz z pandemią, szybko zdobyły...
Zastosowanie rozpuszczalnych szwów chirurgicznych we współczesnej medycynie
Zastosowanie rozpuszczalnych szwów chirurgicznych we współczesnej medycynie
Zastosowanie rozpuszczalnych szwów chirurgicznych we współczesnej medycynie to alternatywa dla tradycyjnych standardowych nici. Ich użycie...
Rozstęp mięśnia prostego brzucha. Czy to mój problem? Co się dzieje z moim brzuchem?
Rozstęp mięśnia prostego brzucha. Czy to mój problem? Co się dzieje z moim brzuchem?
Rozstęp mięśnia prostego brzucha to bardzo częsty powód zgłaszania się pacjentek do gabinetu fizjoterapeuty. Pacjentki zgłaszają się już w...
Łagodzenie bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa, sprawdzone sposoby
Łagodzenie bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa, sprawdzone sposoby
Czy na co dzień odczuwasz ból, zwiększone napięcie mięśniowe lub sztywność w obrębie kręgosłupa lędźwiowego? Ból kręgosłupa dotyka...
Łokieć tenisisty to prawdopodobnie najczęściej nadużywana diagnoza dot. dolegliwości bólowych ze str
Łokieć tenisisty to prawdopodobnie najczęściej nadużywana diagnoza dot. dolegliwości bólowych ze str
Łokieć tenisisty to prawdopodobnie najczęściej nadużywana diagnoza dotycząca dolegliwości bólowych ze strony stawu łokciowego. Zwykło...

Realizacja strony
strony internetowe oświęcim