menu
27 października 2023

Budowa kolana, stawu kolanowego. Zrozum swoje ciało

Staw kolanowy to jeden z najbardziej skomplikowanych i jednocześnie najbardziej obciążanych stawów w naszym ciele. Jego budowa jest kluczem do zrozumienia, jak funkcjonuje nasze kolano i jak dbać o jego zdrowie. Zapraszam do krótkiego przewodnika po anatomii stawu kolanowego.

Budowa kolana, stawu kolanowego. Zrozum swoje ciało

Kości tworzące staw kolanowy

Staw kolanowy łączy trzy kości: kość udową, piszczelową oraz rzepkę. Rzepka działa jak tarcza chroniąca przednią część stawu i umożliwiająca płynne ruchy zginania i prostowania nogi. Warto w tym miejscu wspomnieć o szczególnej roli rzepki w stawie kolanowym. Rzepka to mała trójkątna kość tzw. Trzeszczka stawowa największa w ludzkim organizmie. Znajduje się w przedniej części stawu kolanowego pomiędzy końcem dystalnym kości udowej, a początkiem kości piszczelowej. Pełni bardzo istotną rolę w stawie.


  • Mechanicznie działa jak dźwignia zwiększając siłę działania mięśnia czworogłowego uda podczas prostowania kolana.
  • Chroni przednią wewnętrzną część kolana przed urazami
  • Rzepka pomaga także rozprowadzić obciążenia w stawie równomiernie na kość piszczelową i udową dzięki temu naciski i tarcie chrząstki stawowej się zmniejsza.

Ze względu na swoją istotną funkcję, często jest przyczyną dolegliwości pacjentów.


budowa stawu kolanowego


Chrząstka stawowa

Chrząstka stawowa pokrywa powierzchnie kości w stawie kolanowym, zapewniając im gładkość i chroniąc przed tarciem. Chrząstkę stawową dzielimy na włóknistą – jest delikatniejsza w głębszej warstwie, oraz od zewnątrz chrząstka szklista – bardzo twarda i wytrzymała. Z wiekiem lub w wyniku urazów chrząstka może ulec zniszczeniu, prowadząc do bólu i ograniczenia ruchomości.


Więzadła

W stawie kolanowym znajdują się cztery główne więzadła: więzadło krzyżowe przednie, więzadło krzyżowe tylne, więzadło poboczne przyśrodkowe i więzadło poboczne boczne. Więzadła te stabilizują staw, zapobiegając jego nadmiernym ruchom.



Łąkotki

Łąkotki to specyficzne struktury chrzęstno-włókniste w kształcie półksiężyca, zlokalizowane w stawie kolanowym. Pełnią one kluczową rolę w rozkładaniu ciężaru ciała i zmniejszaniu tarcia podczas ruchu, działając jak amortyzatory między kością udową a piszczelową. Oprócz funkcji amortyzacyjnej, łąkotki wpływają na integralność strukturalną kolana, zwłaszcza podczas napięć i skręceń.


Łąkotki mają specyficzną budowę. Są to twory z włóknisto-chrzęstnej tkanki, które są wklęsłe na górze i płaskie na dole, przymocowane do małych zagłębień (dołów) między kłykciami kości piszczelowej. Ich ukrwienie odbywa się z obrzeża do środka, z tym, że środek łąkotki jest pozbawiony unaczynienia w wieku dorosłym, co prowadzi do ograniczonej zdolności gojenia się.


Łąkotki dzielą części obwodowe jamy stawowej kolana na dwa piętra, co jest istotne dla mechaniki ruchu stawu. W górnym piętrze odbywają się ruchy zgięcia, natomiast w dolnym - prostowania. W wyprostowanym stawie kolanowym łąkotki wydłużają się i zwężają, co jest istotne dla ich funkcji amortyzującej. Uszkodzenia łąkotek zwykle dotyczą łąkotki przyśrodkowej i mogą prowadzić do utrudnień w prostowaniu kolana, na przykład podczas chodzenia po górach lub schodach.



Torebka stawowa - błona maziowa i płyn stawowy

Torebka stawowa to struktura anatomiczna otaczająca staw, pełni kluczową rolę w jego funkcjonowaniu i ochronie. Torebka stawowa składa się z dwóch głównych warstw:


  • Błony włóknistej - Jest to zewnętrzna, grubsza warstwa torebki stawowej. Składa się głównie z gęstej tkanki łącznej i otacza staw, zapewniając stabilność i ochronę struktur stawu kolanowego przed urazami zewnętrznymi.
  • Błony maziowej - Jest to wewnętrzna, cieńsza warstwa torebki. Wyściela wnętrze torebki stawowej i jest odpowiedzialna za produkcję płynu stawowego, który nawilża, odżywia chrząstkę stawową oraz więzadła i zmniejsza tarcie między powierzchniami stawowymi.

rtg kolana

Artykuł stanowi jedynie zarys anatomii kolana .

Kolano będąc skomplikowaną strukturą anatomiczną często ulega urazom i zwyrodnieniom. Takim jak np. Torbiel Bakera.

Dbaj o swoje kolana i pamiętaj, że regularne ćwiczenia i wizyty u fizjoterapeuty mogą pomóc w utrzymaniu ich w dobrej kondycji.


Więcej artykułów

Budowa kręgosłupa, funkcje i najczęstsze schorzenia
Budowa kręgosłupa, funkcje i najczęstsze schorzenia
Kręgosłup jest kluczowym elementem układu kostno-stawowego człowieka, odpowiadającym za podtrzymywanie ciała, amortyzację wstrząsów oraz...
IASTM łagodzenie bólu oraz dyskomfortu mięśniowo-szkieletowego
IASTM łagodzenie bólu oraz dyskomfortu mięśniowo-szkieletowego
INSTRUMENT ASSISTED SOFT TISSUE MOBILISATION (IASTM) – to nieinwazyjna metoda terapii manualnej służąca do manipulowania i...
Ból kolana - co robić? Co boli?
Ból kolana - co robić? Co boli?
Bóle kolan to bardzo częsta dolegliwość, która dotyka zarówno osoby regularnie uprawiające aktywność fizyczną, jak i te prowadzące mniej...
Gęsia stopka
Gęsia stopka
Problem ten dotyczy kolana. To zespół objawów bólowych zlokalizowanych po przyśrodkowej stronie stawu kolanowego
W czym pomoże SIS?
W czym pomoże SIS?
5 Najczęstszych Wskazań do Terapii SIS (Super Indukcyjnej Stymulacji) Super Indukcyjna Stymulacja (SIS) to nowoczesna metoda fizjoterapeutyczna,...
SIS - super indukcyjna stymulacja
SIS - super indukcyjna stymulacja
Super Indukcyjna Stymulacja (SIS) – Kompleksowy Przewodnik Czym jest Super Indukcyjna Stymulacja (SIS)? Super Indukcyjna Stymulacja (SIS) to...

Realizacja strony
strony internetowe oświęcim